← Ceacht a Dó Dhéag | Урок XII Ceacht a Ceathair Déag | Урок XIV →
Ceacht a Trí Déag | Урок XIII
An aimsir Chaite | Прошедшее время
chuireas, положил; thógas, взял; dhúnas, закрыл; d’itheas, ел; d’ólas, пил.
chuireas, [хыряс] chuiris, [хырищ] chuir sé, [хырь ще:] chuireamair, [хырямырь] chuireabhair, [хырю:рь] chuireadar, [хырядəр] |
thógas, [hо:гəс] thógais, [hо:гыщ] thóg sé, [hо:г ще:] thógamair, [hо:гəмырь] thógabhair, [hо:гу:рь] thógadar, [hо:гəдəр] |
d’ólas, [до:лəс] d’ólais, [до:лыщ] d’ól sé, [до:л ще:] d’ólamair, [до:лəмырь] d’ólabhair, [до:лу:рь] d’óladar, [до:лəдəр] |
níor chuireas, [ни:р хыряс] níor chuiris, [ни:р хырищ] níor chuir sé, [ни:р хырь ще:] níor chuireamair, [ни:р хырямырь] níor chuireabhair, [ни:р хырю:рь] níor chuireadar, [ни:р хырядəр] |
níor thógas, [ни:р hо:гəс] níor thógais, [ни:р hо:гыщ] níor thóg sé, [ни:р hо:г ще:] níor thógamair, [ни:р hо:гəмырь] níor thógabhair, [ни:р hо:гу:рь] níor thógadar, [ни:р hо:гəдəр] |
níor ólas, [ни:р до:лəс] níor ólais, [ни:р до:лыщ] níor ól sé, [ни:р до:л ще:] níor ólamair, [ни:р до:лəмырь] níor ólabhair, [ни:р до:лу:рь] níor óladar, [ни:р до:лəдəр] |
ar chuireas? ar chuiris? ar chuir sé? ... ⁊rl*
ar thógas? ar thógais? ar thóg sé? ... ⁊rl
ar ólas? ar ólais? ar ól sé? ... ⁊rl
_______________
*⁊rl (srl) = agus araile [αгəс αрыли] = и т.д. (и так далее).
NB! В современном языке частица прошедшего времени do опускается, но мутация начального согласного остаётся, перед начальной гласной глагола в прошедшем времени обязательно ставится d': d’itheas, d’ólas, ⁊rl. В зависимых формах глаголов на гласную, d' опускается: níor itheas, níor ólas, ar itheas? ar ólas? ⁊rl
Cuir Gaelainn air seo:
1. Ты положил книгу там?
2. Мы не закрыли дверь.
3. Она закрыла окно?
4. Они не пили чай сегодня.
5. Он взял книгу?
Обратите внимание на написание и произношение следующих глаголов:
d'éiríos, [дəи'ри:с] d'éirís, [дəи'ри:щ] d'éirigh sé, [дəи'ригь ще:] d'éiríomair, [дəи'ри:мырь] d'éiríobhair, [хырю:рь] d'éiríodar, [дəи'ри:дəр] |
níos, [ни:с] nís, [ни:щ] nigh sé, [ни:гь ще:] níomair, [ни:мырь] níobhair, [ни:у:рь] níodar, [ни:дəр] |
léas, [ле:с] léis, [ле:щ] léigh sé, [ле:гь ще:] léamair, [ле:мырь] léabhair, [ле:у:рь] léadar, [ле:дəр] |
duart, [дуəрт] я сказал chuas, [хуəс] я пошёл |
dheineas, [йиняс] я сделал thánag, [hɑ:нəг] пришёл |
A.
Прочтите еще раз предложения, приведенные в уроке 12. Перепишите предложения в прошедшем времени. Начните так: “D’éiríos ar a seacht a chlog inné.”
B.
Перепишите предложения так, как если бы вы рассказывали о том, что было вчера. Начните так: “D’éirís ar a seacht a chlog inné.”
C.
Перепишите предложения так, как если бы вы рассказывали о том, что делали вчера. Начните так: “D’éirigh Brian ar a seacht a chlog inné.”
Cuir Gaelainn air seo:
1. Я встал. Я не встал.
2. Вы встали? Мы встали?
3. Мы читали? Они помыли?
4. Они пошли домой в шесть.
5. Они съели ужин, и пошли спать.
6. Я пошёл туда вчера.
7. Маленькая девочка читала книгу прошлой ночью.
8. Мы вчера сделали уроки в школе.
9. Мы были на берегу моря летом.
10. Она постирала пальто?
11. Они подмели пол?
12. Он не писал письмо.
13. Ты купил мороженое?
Cuir Gaeilge air seo
1. Ar chuiris anleabhar ansan?
2. Níor dhúnamair an doras.
3. Ar dhún sí an fhuinneog?
4. Níor óladar tae inniu.
5. Ar thóg sé an leabhar?
A
1. D’éiríos ar a seacht a chlog inné.
2. Níos mé féin. Ghléasas mé féin.
3. Duart mo phaidreacha.
4. D’itheas an bricfeasta. Chuas amach.
5. Thánag ar scoil ar a naoi a chlog.
6. Dheineas ceachtanna ar scoil.
7. D’itheas an lón ar a haon a chlog.
8. Chuas abhaile ar a trí a chlog.
9. D’itheas an dinnéar. D’ólas an tae.
10. Dheineas ceachtanna arís sa bhaile.
11. Chuas a chodladh ar a deich a chlog.
B
1. D’éirís ar a seacht a chlog inné.
2. Nís tú féin. Ghléasais tú féin.
3. Dúrais do phaidreacha.
4. D’ithis an bricfeasta. Chuais amach.
5. Thánais ar scoil ar a naoi a chlog.
6. Dheinis ceachtanna ar scoil.
7. D’ithis an lón ar a haon a chlog.
8. Chuais abhaile ar a trí a chlog.
9. D’ithis an dinnéar. D’ólais an tae.
10. Dheins ceachtanna arís sa bhaile.
11. Chuais a chodladh ar a deich a chlog.
C
1. D’éirigh ar a seacht a chlog inné.
2. Nigh sé é féin. Ghléas sé é féin.
3. Duairt sé a phaidreacha.
4. D’ith sé an bricfeasta. Chuaigh sé amach.
5. Tháinig sé ar scoil ar a naoi a chlog.
6. Dhein sé ceachtanna ar scoil.
7. D’ith sé an lón ar a haon a chlog.
8. Chuaigh sé abhaile ar a trí a chlog.
9. D’ith sé an dinnéar. D’ól sé an tae.
10. Dhein sé ceachtanna arís sa bhaile.
11. Chuaigh sé a chodladh ar a deich a chlog.
Cuir Gaeilge air seo
1. D’éiríos. Níor éiríos.
2. Ar éirís? Ar éiríomair?
3. Ar léamair? Ar níodar?
4. Chuadar abhaile ar a sé a chlog.
5. D’itheadar an suipéar agus chuadar ar leabaidh
6. Chuas ansan inné.
7. Léis an cailín beag an leabhar aréir.
8. Dheineamair ceachtanna ar scoil inné.
9. Bhíomair cois farraige sa samhradh.
10. Ar nigh sí an cóta?
11. Ar scuabadar an t-urlár?
12. Níor scríobh sé an litir.
13. Ar cheannaís reoiteog?